بر اساس گزارش‌های مالی منتشرشده در سامانه کدال، شرکت ایران خودرو دیزل در سال ۱۴۰۳ با کاهش قابل‌توجه سودآوری مواجه شد. سود هر سهم در دوره نه‌ماهه ۱۴۰۳ به ۱۱۱ ریال رسید که نسبت به مدت مشابه سال قبل (۴۸۲ ریال) ۷۷ درصد کاهش داشت. حاشیه سود خالص شرکت نیز از ۱۸ درصد در سال ۱۴۰۲ به ۷ درصد در سال ۱۴۰۳ کاهش یافت. این افت عمدتاً ناشی از کاهش تولید و فروش به دلیل الزامات استانداردهای ۸۵گانه و زیست‌محیطی بود که امکان پلاک‌گذاری برخی محصولات را محدود کرد.
با این حال، چشم‌انداز سودسازی در سال ۱۴۰۴ امیدوارکننده‌تر است. بر اساس پیش‌بینی‌ها خاور با اجرای قراردادهای جدید با وزارت کشور و افزایش تولید اتوبوس (تا ۱,۰۰۰ دستگاه) و کامیون سنگین (حدود ۳,۱۳۰ دستگاه) می‌تواند درآمد خود را بهبود بخشد. تحلیلگران انتظار دارند سود هر سهم در سال ۱۴۰۴ به حدود ۱۱۵ تا ۱۳۰ ریال برسد؛ مشروط بر اینکه شرکت بتواند موانع تولید و عرضه را مدیریت کند. همچنین، امکان عرضه محصولات دیزلی در بورس کالا می‌تواند حاشیه سود را افزایش دهد. درآمد کل شرکت تا پایان دی ۱۴۰۳ حدود ۲۰,۷۴۵ میلیارد تومان بود که نسبت به سال قبل ۴۱ درصد رشد داشت. انتظار می‌رود این روند در سال ۱۴۰۴ با رشد ۲۰ درصدی نرخ فروش ادامه یابد.
نسبت قیمت روز به ارزش ذاتی
قیمت روز سهام خاور در ۱۶ اردیبهشت ۱۴۰۴ حدود ۱,۵۷۰ ریال است. بر اساس تحلیل‌های بنیادی، ارزش ذاتی سهام (با روش‌هایی مانند خالص ارزش دارایی‌ها یا NAV) حدود ۱,۴۷۰ ریال برآورد شده است. این نشان می‌دهد که سهام خاور در حال حاضر با نسبت قیمت به ارزش ذاتی (P/NAV) بالاتر از ۱ معامله می‌شود، که بیانگر ارزش‌گذاری بالاتر از ارزش ذاتی و ریسک قیمتی در کوتاه‌مدت است.
>نسبت قیمت به درآمد (P/E) خاور نیز در مقایسه با میانگین صنعت خودروسازی (تولید وسایل نقلیه موتوری) بالاتر است، که نشان‌دهنده ارزش‌گذاری گران‌تر نسبت به رقبا مانند زامیاد یا سایپا دیزل است. با این حال، برخی تحلیلگران معتقدند که با بهبود سودآوری در سال ۱۴۰۴ و افزایش تولید، این نسبت می‌تواند تعدیل شود، به‌ویژه اگر شرکت بتواند حاشیه سود خالص را به سطوح قبلی (حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد) بازگرداند.
عوامل تأثیرگذار بر سودسازی
چند عامل کلیدی بر سوددهی خاور در سال ۱۴۰۴ اثرگذار خواهند بود:
قراردادهای جدید: قراردادهای تأمین اتوبوس و کامیون با نهادهایی مانند وزارت کشور و شهرداری‌ها می‌تواند تقاضای پایداری برای محصولات خاور ایجاد کند.
استانداردهای زیست‌محیطی: رفع موانع پلاک‌گذاری و تطبیق محصولات با استانداردهای ۸۵گانه می‌تواند تولید و فروش را افزایش دهد.
>نوسانات ارزی و تورم: افزایش هزینه‌های مواد اولیه و قطعات وارداتی به دلیل نوسانات ارزی می‌تواند بهای تمام‌شده را بالا ببرد و حاشیه سود را تحت فشار قرار دهد.
>رقابت در بازار: خاور با رقبای داخلی مانند بهمن دیزل، سایپا دیزل و زامیاد و همچنین رقبای خارجی رقابت سختی دارد، که می‌تواند بر سهم بازار تأثیر بگذارد.
چشم‌انداز و توصیه‌ها
خاور در سال ۱۴۰۴ پتانسیل بهبود سودسازی را دارد؛ به‌ویژه با اجرای قراردادهای جدید و افزایش تولید. با این حال، ریسک‌هایی مانند تغییرات مقررات دولتی، نوسانات ارزی و چالش‌های زیست‌محیطی می‌توانند مانع رشد پایدار شوند. برای سرمایه‌گذاران، خاور می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای سرمایه‌گذاری بلندمدت (با دید ۱۲ تا ۱۸ ماهه) باشد، به‌ویژه اگر قیمت سهام به سطوح نزدیک‌تر به ارزش ذاتی (حدود ۱,۴۰۰ تا ۱,۴۵۰ ریال) اصلاح شود. توصیه می‌شود سهامداران به گزارش‌های ماهانه در کدال و روند معاملات در tsetmc.com توجه کنند و با مدیریت ریسک، از نوسانات کوتاه‌مدت اجتناب کنند.