به گزارش پایگاه خبری بازار سهام نیوز، حسین موسویان در مجله دانشمندان هستهای آمریکا، اعلام کرد: هفته گذشته شورای حکام آژانس اتمی به دلیلعدم همکاری کامل ایران در اجرای رژیم بازرسی برجام به منظور شفافسازی و اعمال محدودیتها جهت اطمینان از عدم انحراف برنامه هستهای ایران به سمت ساخت سلاح های هستهای، قطعنامه سرزنشی صادر کرد اما برجام به دلایل بسیار دیگری شکست خورده نه صرفا به دلیل ممانعت ایران از بازرسیهای کامل.
هرچند قطعنامههای توبیخی توسط شورای حکام آژانس قانونی الزامآور نیستند اما پیام سیاسی و دیپلماتیک قوی ارسال میکنند. تصمیم کشورهای غربی عجولانه و غیرعاقلانه بود و بدون شک اثر منفی بر روند تعاملات دیپلماتیک و همکاری سازنده خواهد داشت.
اگرچه بحران هستهای با ایران در سال ۲۰۰۳ و بعد از اطلاع جهان از دسترسی ایران به توانمندی غنیسازی اورانیوم آغاز شد اما اختلافات بین ایران و غرب در مسائل هستهای پس از انقلاب ۱۹۷۹ ادامه داشت. اکنون، پس از ۴۵ سال اختلاف، هنوز یک فرصت نهایی برای حل مثبت این مسئله باقیمانده است.
در حالی که برجام ایران را یک سال از تولید مقدار کافی اورانیوم با درجه تسلیحاتی برای ساخت سلاح هستهای دور نگه داشته بود، اکنون تخمین زده میشود دو هفته تا این هدف فاصله دارد و عملاً به کشور در آستانه هستهای تبدیل شده است مانند ژاپن.
بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل، پرونده هستهای ایران تا اکتبر ۲۰۲۵ باید بسته شود. قبل از آن زمان، اروپا میتواند از ساز و کار اسنپ بک استفاده کند تا تمامی قطعنامههای شورای امنیت سازمان ملل را علیه ایران بازگردانده و تحریم های بین المللی مجددا اعمال شود. در این صورت، پاسخ محتمل ایران به چنین اقدامی، خروج کامل از برجام و تعلیق عضویت در پیمان منع گسترش سلاحهای هستهای به عنوان کشور غیرهستهای خواهد بود. اگر اسرائیل و یا آمریکا به تاسیسات هستهای ایران حمله کنند، ممکن است ایران به سمت ساخت سلاح هستهای برود و وضعیت بین ایران و قدرت های جهانی به وضعیتی مشابه با کره شمالی تبدیل شود.
بنابراین آمریکا و اتحادیه اروپا یک پنجره ۱۵ ماهه برای انتخاب بین دو گزینه دارند:
الف. ایران به کشور دارای سلاح هستهای مانند کره شمالی تبدیل شود یا
ب. ایران به عنوان کشور در آستانه هستهای مانند ژاپن باقی بماند.
برجام دو رکن اساسی دارد.
الف. یکی تعهدات دائمی ایران برای پذیرش شفافیت و بازرسیهای جامع توسط آژانس از جمله اجرای پروتکل الحاقی است که به آژانس اجازه میدهد هر تأسیسات هستهای مشکوکی را بازرسی کند.
ب. مجموعه دوم شامل محدودیتهای زمانی است مانند عدم غنیسازی اورانیوم بالای ۵ درصد توسط ایران که در هرصورت این نوع محدودیتها عمدتاً تا سال ۲۰۳۰ منقضی می شوند.
بنابراین قدرتهای جهانی همچنان فرصت دارند با ایران توافق هستهای جدید بر مبنای جدید داشته باشند. لغو تحریمهای هستهای در ازای تعهد کامل ایران به اجرای اقدامات شفافسازی جامع در برجام که به آژانس امکان خواهد داد بطور کامل فعالیتهای هستهای ایران را نظارت کند. این بهترین گزینه برای اطمینان از صلحآمیز ماندن برنامه هستهای ایران است.